มะลิพิกุล หรือ มะลิถอด หรือ มะลิฉัตร 1 กระถาง เป็นไม้ดอกหอมมงคล หายากในปัจจุบัน ของขวัญ วันแม่ ให้กลิ่นชัดเวลาเช้าเย็น สามารถนำแต่ละชั้นมาถอดออกจากกันเอากลีบลอยน้ำดื่ม ทำให้ชื่นใจ ดอกสดบดละเอียดสุมศีรษะเด็กเป็นยาแก้หวัด ดอกแห้งปรุงเป็นยาทำยาหอมบำรุงหัวใจ

เป็นไม้พุ่มเตี้ย สามารถตัดแต่งจะมีทรงพุ่มกลม หอมตลอดวัน แต่จะหอมแรงเมื่ออากาศค่อนข้างเย็นในช่วงเช้าก่อนพระอาทิตย์ขึ้น และหลังพระอาทิตย์ตกดอกสีขาว มีกลิ่นที่หอมชัด ออกเป็นดอกเดี่ยวๆ หรือเป็นช่อ 3
-5 ดอก โดยดอกออกที่ปลายกิ่ง ลักษณะดอกโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็นกลีบดอก 7
-8 กลีบ เรียงซ้อนกันเป็นชั้นๆ 7
-8 ชั้น ดอกมีขนาดเล็กกว่าดอกมะลิทั่วไป เวลามีดอกดกและดอกบานพร้อมกัน จะดูคล้ายดอกพิกุล จึงถูกตั้งชื่อว่า “มะลิพิกุล” หรือ "มะลิฉัตร" ต้องการน้ำในระดับกลาง การให้น้ำต้องเหมาะสม หากให้น้ำมากเกินไปจะไม่ค่อยติดดอกแต่จะมีใบที่สวยงาม ในกรณีที่ให้น้ำน้อยเกินไป สีของใบจะซีดลง