หนังสือสารานุกรมศัพท์ดนตรีไทย ภาคประวัติและบทเพลงเถา ฉบับราชบัณฑิตยสถาน

ดังที่กล่าวกันว่าเพลงไทยประเภทเพลงเถาเกิดขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นวิวัฒนาการทางดนตรีอย่างหนึ่ง มาถึงบัดนี้ก็มีเป็นจำนวนมาก มีทั้งที่แต่งขึ้นจากเพลงโบราณ และที่แต่งขึ้นใหม่ สมควรที่จะรวบรวมเอาไว้ เนื้อร้องของเพลงเถาจะเป็นบทที่ตัดตอนจากบทวรรณคดีหรือแต่งขึ้นใหม่ก็ตาม นักดนตรีมักจะต้องเลือกหรือแต่งให้เหมาะสมกับท่วงทำนองและอารมณ์ของเพลง เช่น ส่วนของเพลงที่เป็นสามชั้น มักเป็นส่วนนำเรื่อง สองชั้น เป็นการดำเนินเรื่อง ส่วนที่เป็นชั้นเดียว มักเป็นการสรุปเรื่อง ดำเนินเรื่องที่รวดเร็วขึ้น หรือค้านกับส่วนที่กล่าวมาในตอนต้น การแต่งบทร้องที่เหมาะสมควรจะระวังในเรื่องการแบ่งพยางค์ของนักร้อง ควรแต่งให้นักร้องเอื้อนได้ โดยยังได้ความหมาย