หนังสือ กรมศิลปากร : จินดามณีเล่ม ๑

หนังสือจินดามณีเป็นแบบเรียนเล่มแรกของไทย เชื่อว่าใช้มาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลายสืบมาจนถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น ต้นฉบับตัวเขียนสมุดไทยหนังสือจินดามณีมีอยู่หลายฉบับ แต่ละฉบับมีเนื้อหาลักลั่นแตกต่างกัน หนังสือนี้นอกจากจะประกอบด้วยคุณค่าเชิงวรรณคดีและอักษรศาสตร์แล้ว ยังเป็นต้นแบบของหนังสือแบบเรียนไทยที่แต่งขึ้นในชั้นหลัง “จินดามณี” ที่พิมพ์รวมอยู่ในหนังสือประกอบด้วย “จินดามณี เล่ม 1 และจินดามณี ฉบับใหญ่ บริบูรณ์” ระบุในเนื้อหาว่า พระโหราธิบดีแต่งถวายสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เอกสารต้นฉบับสมุดไทยที่พบส่วนมากมีเนื้อหาตรงกับฉบับนี้ นายธนิต อยู่โพธิ์ ตรวจสอบชำระ และกรมศิลปากรพิมพ์เผยแพร่ครั้งแรกเมื่อพุทธศักราช 2485 กำหนดว่าเป็น “จินดามณีฉบับความพ้อง” เพราะมีเนื้อหาพ้องกับหลายฉบับ การพิมพ์ครั้งนี้จัดพิมพ์ตามฉบับจินดามณี เล่ม 1 ซึ่งพิมพ์ครั้งแรก ส่วนจินดามณี ฉบับใหญ่ บริบูรณ์ นั้น ต้นฉบับเป็นเอกสารสมุดไทย ยังไม่เคยพิมพ์เผยแพร่มาก่อน มารวมพิมพ์ไว้เพื่อให้ผู้ศึกาได้เห็นลักษณะของหนังสือแบบเรียนไทยในอดีต